ยื่นอุทธรณ์และฎีกาคดีแพ่งอย่างไรให้ถูกต้อง? สรุปขั้นตอนและเงื่อนไขสำคัญ

อุทธรณ์คดีแพ่งและฎีกาคดีแพ่ง

อุทธรณ์คดีแพ่ง คืออะไร?

หากคู่ความฝ่ายใดฝ่ายหนึ่งไม่พอใจกับคำพิพากษาหรือคำสั่งของศาลชั้นต้น สามารถใช้ สิทธิอุทธรณ์คดีแพ่ง เพื่อขอให้ศาลอุทธรณ์พิจารณาคดีใหม่ได้ โดยสิทธินี้อยู่ภายใต้ มาตรา 223, 224 และ 225 แห่งประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความแพ่ง

เงื่อนไขของการอุทธรณ์คดีแพ่ง

  • คดีแพ่งทั่วไป สามารถอุทธรณ์ได้ทั้งปัญหาข้อเท็จจริงและข้อกฎหมาย โดยต้องเป็นข้อที่ได้ว่ากันมาโดยชอบในศาลชั้นต้น (มาตรา 225)
  • คดีที่มีทุนทรัพย์ไม่เกิน 50,000 บาท สามารถอุทธรณ์ได้เฉพาะปัญหาข้อกฎหมายเท่านั้น เว้นแต่ศาลชั้นต้นจะอนุญาตให้พิจารณาปัญหาข้อเท็จจริงได้ (มาตรา 224 วรรคแรก)
  • คดีที่เกี่ยวข้องกับสิทธิในครอบครัว มรดก หรือคดีสถานภาพบุคคล หรือคดีไม่มีทุนทรัพย์ สามารถอุทธรณ์ข้อเท็จจริงและข้อกฎหมายได้ (มาตรา 224 วรรคสอง)
  • คดีฟ้องขับไล่ที่มีค่าเช่าไม่เกินเดือนละ 4,000 บาท สามารถอุทธรณ์ได้เฉพาะปัญหาข้อกฎหมาย เว้นแต่ศาลชั้นต้นจะอนุญาตให้พิจารณาปัญหาข้อเท็จจริงได้ (มาตรา 224 วรรคสอง)

ขั้นตอนการอุทธรณ์คดีแพ่ง

  • ต้องยื่นอุทธรณ์ต่อศาลชั้นต้นที่มีคำพิพากษาภายใน หนึ่งเดือน นับจากวันที่ศาลอ่านคำพิพากษาหรือคำสั่ง
  • ต้องวางเงินค่าธรรมเนียมที่ต้องชำระตามคำพิพากษาหรือคำสั่งของศาล
  • ศาลอุทธรณ์สามารถพิพากษาใหม่ ยืนตาม หรือเปลี่ยนแปลงคำพิพากษาของศาลชั้นต้นได้

ฎีกาคดีแพ่ง คืออะไร?

หากคู่ความยังไม่พอใจกับคำพิพากษาของศาลอุทธรณ์ สามารถใช้ สิทธิฎีกาคดีแพ่ง เพื่อให้ศาลฎีกาพิจารณาคดีอีกครั้งได้ แต่การฎีกาในคดีแพ่งปัจจุบันต้องได้รับอนุญาตจากศาลฎีกาก่อนทุกคดี ตามที่กำหนดใน มาตรา 249 แห่งประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความแพ่ง (แก้ไขเพิ่มเติมโดย พ.ร.บ.วิธีพิจารณาความแพ่ง ฉบับที่ 27 พ.ศ. 2558)

เงื่อนไขของการฎีกาคดีแพ่ง

ศาลฎีกาจะรับฎีกาเฉพาะคดีที่มีปัญหาข้อกฎหมายสำคัญ หรือมีผลต่อบรรทัดฐานของกฎหมาย โดยมีเงื่อนไขดังนี้:

  • ปัญหาเกี่ยวกับประโยชน์สาธารณะหรือความสงบเรียบร้อยของประชาชน
  • คำพิพากษาหรือคำสั่งของศาลอุทธรณ์ขัดแย้งกับคำพิพากษาหรือแนววินิจฉัยของศาลฎีกาเดิม
  • มีปัญหาข้อกฎหมายสำคัญที่ยังไม่มีแนวทางวินิจฉัย
  • เพื่อเป็นการพัฒนาการตีความกฎหมาย

ปัญหาสำคัญอื่นตามที่ประธานศาลฎีกากำหนดไว้ เช่น คำพิพากษามีความเห็นแย้งในสาระสำคัญ หรือขัดกับพันธกรณีระหว่างประเทศ

ขั้นตอนการยื่นฎีกาคดีแพ่ง

  • ยื่นคำร้องขออนุญาตฎีกาต่อศาลฎีกาภายใน หนึ่งเดือน นับแต่วันที่ศาลอุทธรณ์อ่านคำพิพากษา
  • ศาลฎีกาจะพิจารณาว่าคดีสมควรรับฎีกาหรือไม่ตามเงื่อนไขข้างต้น

ข้อจำกัดของสิทธิอุทธรณ์คดีแพ่งและฎีกาคดีแพ่ง

  • คดีที่มีทุนทรัพย์ต่ำอาจถูกจำกัดสิทธิในการอุทธรณ์ เว้นแต่เป็นกรณีที่ได้รับอนุญาตพิเศษจากศาล
  • ศาลฎีกาจะไม่รับฎีกาหากคดีไม่มีประเด็นข้อกฎหมายที่สำคัญ เพื่อลดปริมาณคดีที่เข้าสู่ศาลสูงสุด

คำแนะนำจากนักกฎหมาย

  • เตรียมหลักฐานและเหตุผลทางกฎหมายให้ชัดเจน
  • ใช้ทนายความที่มีประสบการณ์สูง เพื่อเพิ่มโอกาสที่ศาลจะรับพิจารณา
  • ประเมินโอกาสความสำเร็จก่อนดำเนินการ เพื่อป้องกันค่าใช้จ่ายและเวลาโดยไม่จำเป็น

สรุป

  • อุทธรณ์คดีแพ่ง เป็นสิทธิที่สามารถใช้ได้ในบางกรณีและมีข้อจำกัดเรื่องทุนทรัพย์ในบางประเภทของคดี
  • ฎีกาคดีแพ่ง ต้องได้รับอนุญาตจากศาลฎีกาทุกคดี ไม่มีข้อยกเว้นเรื่องทุนทรัพย์
  • เตรียมการอย่างรอบคอบก่อนอุทธรณ์คดีแพ่งหรือฎีกาคดีแพ่ง เพื่อเพิ่มโอกาสสำเร็จ

หวังว่าบทความที่แก้ไขนี้ จะมีประโยชน์ต่อการเขียนบทความของคุณ หากคุณต้องการคำแนะนำทางกฎหมายเพิ่มเติม ติดต่อเรา

ติดต่อ ปรึกษาทนายคดีแพ่งหรือ จ้างทนายคดีแพ่ง คลิก!

บทความกฎหมายล่าสุด

ตั้งผู้ปกครองผู้เยาว์ คืออะไร? การตั้งผู้ปกครอง-ผู้เยาว์ ขั้นตอน เอกสาร และเงื่อนไขศาล

ตั้งผู้ปกครองผู้เยาว์ คืออะไร? การตั้งผู้ปกครอง-ผู้เยาว์ ขั้นตอน เอกสาร และเงื่อ

อ่านเพิ่มเติม »
22/09/2025
คู่มือหนังสือโนติส: การเขียนโนติสทีละขั้น + ตัวอย่างหนังสือโนติส 3 แบบ (ฉบับทนายความ)

คู่มือหนังสือโนติส: การเขียนโนติสทีละขั้น พร้อมตัวอย่างหนังสือโนติส 3 แบบ (ฉบับท

อ่านเพิ่มเติม »
08/09/2025